wtorek 26 listopada 2013 r.
o godz. 18.00
Polski Klub Ekologiczny Okręg Środkowo-Wschodni
Spotkanie poświęcone ochronie środowiska naturalnego
Prof. dr hab. Zdzisław Michalczyk
Stan i zmiany zasobów wody w aglomeracji lubelskiej
Wstęp wolny
Stan i zmiany zasobów wody w aglomeracji lubelskiej
Rozwój Lublina od wieków był związany z rzekami, których wody wykorzystywano na potrzeby jego mieszkańców. Przekształcenia stosunków wodnych zachodziły wraz z rozwojem miasta. Obecnie rzeki na odcinku miejskim Lublina nie są zasilane wodami podziemnymi. Prowadzą wody pochodzące z górnych części zlewni, a także odbierają wody dopływające siecią kanałów burzowych, szczególnie duże ilości w okresie intensywnych opadów. Zabudowa miejska bardzo przyspieszyła i zwiększyła spływ wód powierzchniowych, a jednocześnie ograniczyła odnawianie się zasobów podziemnych. Poniżej miasta, w czasie opadów i roztopów tworzą się różnej wielkości wezbrania, co jest efektem zmniejszenia możliwości zatrzymywania wody w gruncie. Pobór wód na potrzeby miasta doprowadził do powstania leja depresyjnego.
Stany wody i przepływy dolnej Bystrzycy poniżej zrzutu wód z oczyszczalni, wykazują charakterystyczną zmienność, która jest odzwierciedleniem rytmu życia mieszkańców Lublina. Aktywność rozbioru wody i odprowadzania ścieków zmienia się zarówno w rytmie sezonowym, jak i godzinowym.
Poprawa stanu ekologicznego Zalewu Zemborzyckiego będzie możliwa dopiero po ograniczeniu dopływu biogenów z górnej części zlewni Bystrzycy oraz ich resuspensji z osadów. Należy rozważać zmianę funkcjonowania (zasilania) zbiornika, co wiąże się z jego przebudową, czyli wyłączeniem stałego dopływu wody z Bystrzycy.
Niewielkie rezerwy zasobów wody aglomeracji lubelskiej oraz brak izolacji głównych warstw wodonośnych dorzecza Bystrzycy, wskazują na konieczność kontynuowania działań na rzecz zwiększenia retencji oraz ochrony ilościowej i jakościowej wód. Powinny one zmierzać do likwidacji lub ograniczenia potencjalnych i faktycznych ognisk zanieczyszczenia wód w całym dorzeczu Bystrzycy, gdyż jego zasoby wodne będą jeszcze przez wiele lat jedynym źródłem zaopatrzenia Lublina w wodę. Zmeliorowane i osuszone dna dolin rzecznych nie mogą być zabudowywane, powinny pozostać jako miejskie tereny zielone, przeznaczone na cele rekreacyjne.
Prof. dr hab. Zdzisław Michalczyk od początku zatrudnienia w UMCS (1969) jest związany z Zakładem Hydrologii. Pracę doktorską obronił w 1977 roku, w 1987 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego, a w 1996 roku tytuł naukowy profesora. Pełnił odpowiedzialne funkcje na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi: prodziekana (1991-1999), dyrektora Instytutu Nauk o Ziemi (1999-2011), od listopada 1988 roku kieruje Zakładem Hydrologii. Jest współorganizatorem Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej. Od wielu lat współpracuje z jednostkami administracji państwowej i terenowej oraz z przedsiębiorstwami eksploatującymi zasoby wody, w tym z Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji w Lublinie.
Zainteresowania naukowe Profesora dotyczą hydrologii i hydrogeologii, ukierunkowanych na poznanie i ochronę środowiska geograficznego. Są one skoncentrowane na warunkach występowania i krążenia wody, głównie w obszarze międzyrzecza Wisły i Bugu oraz na zmianach stosunków wodnych zachodzących pod wpływem gospodarki. Z Jego inicjatywy wykonanych zostało, przez różne zespoły badawcze, szereg opracowań monograficznych dotyczących Lubelszczyzny, których był autorem lub redaktorem; np. Zasięg oddziaływania ujęć wód podziemnych miasta Lublina (1983), Warunki występowania i krążenia wód na obszarze Wyżyny Lubelskiej (1986), Źródła Roztocza – monografia hydrograficzna (1996), Jeziora łęczyńsko-włodawskie. Monografia przyrodnicza (1997), Kompleksowe Badania Środowiska Przyrodniczego Roztocza (1997), Stosunki wodne Lubelszczyzny (1998), Strategia wykorzystania i ochrony wód w dorzeczu Bystrzycy (1997), Renaturyzacja obiektów przyrodniczych – aspekty ekologiczne i gospodarcze (2000), Źródła Wyżyny Lubelskiej i Roztocza (2001), Obieg wody w środowisku naturalnym i przekształconym (2007), Wody Lubelszczyzny (2008), Wybrane problemy retencji wodnej (2008), Ocena warunków występowania wody i tworzenia się spływu powierzchniowego w Lublinie (2012). Łączny Jego dorobek naukowy tworzy 450 różnych opracowań. Prace te mają charakter nowatorski, oparte są o bogate materiały terenowe i archiwalne. Ich cechą wspólną jest naukowe opracowanie stanu i przekształceń hydrosfery Lubelszczyzny. Wszystkie opracowania mają wysokie walory poznawcze i dokumentacyjne, stanowią doskonały materiał do oceny aktualnie zachodzących zmian w środowisku. Zawierają również niezwykle ważne rozwiązania dotyczące powiązań wód podziemnych z powierzchniowymi, wraz z oceną roli źródeł w zasilaniu rzek oraz konsekwencjami wysokiej eksploatacji ujęć wód podziemnych.
____________________________________________________________
Polski Klub Ekologiczny Powstał w 1980 r. w Krakowie w czasie pierwszego zrywu Solidarności jako niezależna organizacja ekologiczna stawiająca sobie za cel wdrażanie idei ekorozwoju. Był pierwszą organizacją w bloku państw socjalistycznych pozarządową otwarcie sprzeciwiającą się traktowaniu środowiska jako dobra niczyjego, stanowiącego wartość drugorzędną w stosunku do gospodarki kraju. W następnych latach PKE rozwijał się w drodze powstawania okręgów i kół. PKE uczestniczy w międzynarodowym ruchu ekologicznym – jest członkiem kilku organizacji zagranicznych.
Polski Klub Ekologiczny Okręg Środkowo-Wschodni
Początki działalności sięgają 1981 r. Jest on organizacją pozarządową pożytku publicznego. Posiada osobowość prawną. Jest zarejestrowany pod numerem KRS 0000153780. Gromadzi w swoich szeregach naukowców, praktyków ze środowisk inżynieryjnych i humanistycznych oraz młodzież. Uczestniczą oni w pracach zespołów problemowych Klubu: ochrony przyrody, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, energii odnawialnej, rolnictwa ekologicznego, edukacji ekologicznej i ekoturystyki. Wspieramy wszelkie działania w regionie, służące przywracaniu równowagi ekologicznej w środowisku przyrodniczym, czystości biosfery, ochronie krajobrazu naturalnego i kulturowego. Klub podejmuje interwencje na rzecz przestrzegania prawa w zakresie kształtowania, ochrony i restytucji środowiska i zdrowia ludzi. Poprzez swoich ekspertów wspiera inicjatywy lokalne mieszkańców na rzecz ochrony środowiska. Wpływa na podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizacje spotkań, warsztatów, seminariów, konferencji i publikacje z zakresu ochrony środowiska.
W realizacji celów programowych Polski Klub Ekologiczny Okręg Środkowo-Wschodni współpracuje ze środowiskami naukowymi wyższych uczelni Lublina, Instytutem Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB w Puławach, instytucjami państwowymi i samorządowymi, organizacjami pozarządowymi i szkołami. W ramach realizacji naszych celów współdziała z władzami państwowymi i samorządowymi. Uczestniczy w konsultacjach, opiniowaniu inwestycji i dokumentów programowych dotyczących strategii ochrony środowiska w regionie.
Celem naszych działań jest:
– uznanie ekorozwoju, jako podstawy polityki społeczno-gospodarczej państwa
– poprawa stanu środowiska przyrodniczego Polski
– ochrona krajobrazu naturalnego i dziedzictwa kulturowego
– kształtowanie w społeczeństwie świadomości, że jakość życia zależy od racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi i zachowania równowagi między środowiskiem a rozwojem cywilizacji
– powszechna edukacja ekologiczna
Polski Klub Ekologiczny Okręg Środkowo-Wschodni
ul. Królewska 17/9, 20-109 Lublin
tel. 506-693-379, e-mail: pke-lublin@wp.pl
Prezes: dr inż. Mariusz Zarychta
Wiceprezesi: dr inż. Kazimierz Kęsik, mgr Czesław Dąbrowski
Zapraszamy do oglądania relacji filmowych z wydarzeń jakie odbyły się w Domu Kultury LSM.
***
