w czwartek 16 kwietnia 2015 r.
o godz. 11.00

Spotkanie na temat

Historia Sławinka i początki Ogrodu Botanicznego UMCS

Prowadzenie:

Helena Naumiuk

ulotka.pdf

Sławinek – nieduży folwark wraz ze szlacheckim dworkiem wydzielono w XVIII wieku ze Sławina, należącego do rodziny Firlejów, którzy wywodzili się z pobliskiej Dąbrowicy. Pierwsze wzmianki o dworze pojawiły się w 1720 roku.
W drugiej połowie XVIII wieku dworek był własnością Jana Nepomucena Kościuszki,  starosty krzemienieckiego, stryja Tadeusza Kościuszki – inicjatora insurekcji w 1794 roku. W czasie pierwszego pobytu na Sławinku po powrocie z Paryża (1774–1775) Tadeusz prawdopodobnie pomagał stryjowi w projektowaniu i realizacji pierwszego założenia parkowego, m.in. alei głównej z lip, wiodącej od Czechówki do dworku.
Zapewne nieliczni tylko pamiętają występujące tu kiedyś unikalne źródła szczawy żelazistej, które zanikły po wybudowaniu ujęć wody głębinowej na potrzeby Lublina w 1960 roku.
W XIX stuleciu i na początku XX, park sławinkowski służył wielu kuracjuszom korzystającym z wód leczniczych czynnego w tamtych czasach uzdrowiska. Przybywali tu mieszkańcy Guberni Lubelskiej i całego Królestwa Polskiego. Właścicielami Sławinka byli wówczas Paweł Wagner, a następnie jego wnuk Stanisław Mędrkiewicz.
Pod koniec XIX wieku uzdrowisko zaczęło podupadać. Niestety, w konkurencji z Nałęczowem Sławinek nie miał szans. W 1896 roku spłonęła istniejąca tu restauracja i sala taneczna. Do całkowitego zniszczenia uzdrowiska na Sławinku doszło w czasie obu wojen światowych.
Początki tworzenia Ogrodu Botanicznego związane są z miejscem obecnego budynku i okolicy Wydziału Biologii i Biotechnologii UMCS i rozpoczęciem działalności Uczelni. Później obiekt przeniesiono do parku uniwersyteckiego przy Chatce Żaka (tzw. „stary botanik”), gdzie rozpoczęto intensywne gromadzenie kolekcji przy wydatnej pomocy wielu instytucji lokalnych, polskich arboretów i ogrodów botanicznych.
Decyzją Senatu UMCS powołano w 1965 roku jednostkę pod nazwą Ogród Botaniczny UMCS, lokalizując go na Sławinku. Właśnie tę datę uznaje się za początek istnienia Ogrodu.
Pod koniec lat 60. XX w. władze UMCS podjęły decyzję o pełnej rekonstrukcji i renowacji Dworku Kościuszków, którą przeprowadził lubelski Oddział Pracowni Konserwacji Zabytków w latach 1969–1972. Dworek jest ujęty w Rejestrze Zabytków Lublina i podlega opiece konserwatorskiej. Obecnie Dworek Kościuszków ma reprezentacyjny charakter – UMCS wykorzystuje zabytkowy budynek jako miejsce organizowanych przez uczelnię wydarzeń, a od 2013 roku udostępnia go także zwiedzającym.
30 kwietnia 1974 roku Ogród Botaniczny UMCS udostępniono do publicznego zwiedzania.
Ogród Botaniczny UMCS dzisiaj
Ogród posiada kilkanaście działów i kolekcji: Flory Polski, Arboretum, Alpinarium, Rosarium, Systematyki Roślin, Europy Południowej i Południowo-wschodniej, Roślin Tropikalnych i Subtropikalnych, Użytkowych, Wodnych i Bagiennych, Cebulowych i Bulwiastych, Biblijnych, Ozdobnych (tzw. „Pałacówka”, „Nad stawami”, wąwóz ozdobny i kolekcje bylin kosaćców, piwonii, dalii i innych).
Podstawową funkcją Ogrodu, realizowaną od początku jego istnienia, jest czynna ochrona gatunków ginących i zagrożonych wyginięciem. Na terenie placówki gromadzone są rośliny objęte w Polsce ochroną prawną, rzadkie i ginące, ze szczególnym naciskiem na występujące na różnych stanowiskach Lubelszczyzny. Służą one do przyszłego odtwarzania populacji oraz jako materiał dydaktyczno-naukowy.
Jednym z najważniejszych zadań Ogrodu jest gromadzenie roślin z różnych stref geograficznych świata oraz dokumentacja naukowa tych zbiorów. W kolekcjach Ogrodu zgromadzonych jest około 7000 gatunków i odmian roślin (są to drzewa i krzewy, rośliny zielne w gruncie oraz rośliny szklarniowe). Służą one jako materiał dydaktyczny dla pracowników lubelskich uczelni, nauczycieli i uczniów szkół oraz przedszkoli. Są także materiałem do badań naukowych dotyczących m.in. aklimatyzacji w naszych warunkach roślin pochodzących z różnych kontynentów i stref klimatycznych, biologii kwitnienia i owocowania, alergologii, wartości odżywczych i właściwości leczniczych.
W 2015 roku Ogród Botaniczny UMCS obchodzi swoje 50-lecie istnienia i w ramach obchodów jubileuszu, w dniach 9-11 czerwca tego roku, w Lublinie odbędzie się XLIV Zjazd Polskich Ogrodów Botanicznych i Arboretów. Zjazdowi będzie towarzyszyła ogólnopolska konferencja poświęcona społecznym, ekonomicznym i środowiskowym uwarunkowaniom funkcjonowania współczesnych ogrodów botanicznych.
W bieżącym sezonie Ogród zaprasza wszystkich swoich miłośników od 12 kwietnia.
Wejście do Ogrodu możliwe jest tylko od ul. Willowej. Tutaj znajduje się kasa biletowa i bezpłatny parking.

Poniżej przedstawiamy kalendarium wydarzeń na 2015 rok:
18 kwietnia-14 czerwca – Międzynarodowa wystawa Fotografii Roślin i Ogrodów – Dworek Kościuszków
10 maja (niedziela) – spacer z przewodnikiem
„Załóż swój ogród – porady i inspiracje” dr A. Dąbrowska
24 maja – „Majówka rodzinna” – wydarzenie plenerowe
7 czerwca (niedziela) – spacer z przewodnikiem
„Spotkanie z roślinami sucholubnymi” dr M. Chernetsky
20-21 czerwca (sob.-niedz.) Lubelska Wystawa Kaktusów i Sukulentów –prezentacja lubelskich kolekcji, kiermasz roślin
5 lipca (niedziela) – spacer z przewodnikiem
„Odpoczynek i spoczynek w cieniu drzewa”- mgr inż. R. Sawicki
Lipiec/sierpień – wystawa malarstwa Dariusza Króla – Dworek Kościuszków
2 sierpnia (niedziela) – spacer z przewodnikiem
„Jej wysokość róża”- mgr inż. K. Rysiak
8 sierpnia – Wielki Dzień Pszczół – wydarzenie plenerowe
6 września (niedziela) – spacer z przewodnikiem
„Tęcza smaków, czyli co kryje się w barwie owoców i warzyw” – mgr inż. M. Książek i Centrum Ogrodnicze Torseed
13 września – „Wokół zdrowia” – wydarzenie plenerowe
4 października – spacer z przewodnikiem- „Chroniąc swoje rośliny zatroszcz się także o środowisko – nowe spojrzenie na ochronę roślin – inż. A. Wącior
Informacje dodatkowe
Adres: Ogród Botaniczny UMCS, 20-810 Lublin ul. Sławinkowska 3
tel. (81) 743 49 00, (81) 743 49 45, Dyrektor (81) 742 67 00
www.garden.umcs.lublin.pl e-mail: botanik@hektor.umcs.lublin.pl

Ceny biletów:
Jednorazowy – normalny 6 zł/ 8 zł z Dworkiem Kościuszków
ulgowy 3 zł/ 4 zł z Dworkiem Kościuszków
Rodzinny – 15 zł /20 zł z Dworkiem Kościuszków
Wycieczkowy dla grup zorganizowanych – 3 zł/ 4 zł z Dworkiem Kościuszków
Wycieczkowy dla grup zorganizowanych z przewodnikiem – 6 zł/ 7 zł z Dworkiem Kościuszków
Abonament miesięczny – normalny 40 zł, ulgowy 20 zł
Abonament sezonowy imienny – normalny 100zł, ulgowy 60 zł
Abonament sezonowy na okaziciela – 130 zł

__________________________________
Helena Naumiuk – miłośniczka ogrodów krajobrazowych, ukończyła studia magisterskie na wydziale Ogrodnictwa Akademii Rolniczej w Lublinie, projektantka ogrodów (studia podyplomowe w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie). Związana zawodowo z Ogrodem Botanicznym UMCS. Absolwentka studiów podyplomowych zarządzanie i marketing Politechniki Lubelskiej w Lublinie. Przez kilkanaście lat pracowała w dużej korporacji, gdzie zajmowała się reklamą, promocją i marketingiem. Obecnie animuje w Ogrodzie działalność popularyzatorsko-społeczną z zakresu przyrody skierowaną do dojrzałego odbiorcy. W planie na bieżący sezon są projekty takie jak m.in: Ogródek Pokoleń, warsztaty przyrodnicze, strefa dźwięków relaksacyjnych. Interesuje się ekologią, zdrowa żywnością, ziołolecznictwem, problemami GMO. Lubi podróżować, zwiedzać miasta i ogrody.
Angażuje się również w działalność lokalnej społeczności w dzielnicy Wieniawa gdzie została radną. W kręgu jej zainteresowań jest również temat partycypacji społecznej (tj. udziału obywateli w zarządzaniu sprawami społeczności, której są członkami). Od dzieciństwa związana z osiedlem Juliusza Słowackiego LSM, gdzie dorastała w otoczeniu uroczych zieleńców i placów zabaw. Chce Państwa zainteresować aktywnym spędzaniem czasu w wyjątkowym miejscu jakim jest Ogród Botaniczny UMCS, którego piękno i historia od lat zachwyca mieszkańców i przyjezdnych.